plastyka i muzyka, przeznaczony jest dla nauczyciela uczącego dziecko z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim.
W trzecim etapie kształcenia zakłada on kontynuację i poszerzenie umiejętności oraz wiedzy zdobytej w szkole podstawowej.
Rola nauczyciela sztuki staje się coraz bardziej odpowiedzialna, wymaga wysokich kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności praktycznych. Równocześnie potrzebna jest teoretyczna wiedza o sztukach plastycznych i muzyce, oparta na filozoficznym myśleniu, która pomaga w obiektywnym widzeniu i właściwej ocenie wartości estetycznych. Kierowanie twórczym rozwojem ucznia niepełnosprawnego umysłowo wymaga
od nauczyciela opanowania podstawowej wiedzy o człowieku, jego rozwoju, mechanizmach działania, wrastaniu w życie społeczne i kulturalne
(Program nauczania w Gimnazjum Specjalnym dla uczniów upośledzonych w stopniu lekkim DKW-4014-19/00, J.Huras - Plastyka, G. Papalski - Muzyka).Integracja międzyprzedmiotowa ma na celu przygotować ucznia do całościowego odbioru świata i analizowania zdobytych treści.
Analiza porównawcza wybranych programów nauczania ze sztuki w klasach I - III Gimnazjum Szkoły Podstawowej Specjalnej
W szkolnictwie specjalnym nie ma niestety konkretnego programu nauczania, dlatego jego treści w klasach I - III gimnazjum z zakresu plastyki zawarte są w następujących działach:
1. Kształcenie wyobraźni
2. Poznawanie i rozwijanie środków ekspresji muzycznej
3. Obserwacja i interpretacja natury
4. Techniki plastyczne
5. Wiadomości o sztukach plastycznych
Treści programu nauczania w klasach I - III gimnazjum z zakresu muzyki zawarte są w następujących działach:
1. Odbiór i rozumienie muzyki
2. Doskonalenie umiejętności wokalnych
3. Praktyczna działalność muzyczna
4. Ruch przy muzyce (taniec)
5. Wiedza o muzyce
Treści programu nauczania na podstawie klasy I gimnazjum specjalnego z plastyki
1. Kształcenie wyobraźni (tematyka do wyboru)
- kompozycja dynamiczna i statyczna
- kompozycja otwarta i zamknięta
- projektowanie znaków graficznych, okładek książek
- projektowanie i wykonywanie dekoracji na uroczystości szkolne
- projektowanie strojów na różne okazje w zależności od pory roku
- projektowanie plakatów na dowolny temat
- komponowanie ozdobnych kart okolicznościowych i świątecznych, oraz zaproszeń na uroczystości szkolne, rodzinne i święta.
2. Poznawanie i rozwijanie środków ekspresji artystycznej (tematyka do wyboru)
- obserwowanie i przedstawianie barwy w zależności od odcienia, stopnia nasycenia, stopnia jasności
- obserwowanie i przedstawianie z natury osób i zwierząt w pozycji statycznej i w ruchu
- przedstawianie martwej natury z zastosowaniem kontrastu barwy, kreski, plamy
- szkice rysunkowe i malarskie pejzażu natury z wykorzystaniem barw czystych, złamanych i dopełniających.
3. Obserwacja i interpretacja natury (tematyka do wyboru)
- ilustrowanie na płaszczyźnie krajobrazów
- przedstawianie na płaszczyźnie i w bryle scen z życia i pracy ludzi
- szkicowanie i malowanie z natury ludzi i zwierząt
- szkicowanie i malowanie pejzaży z uwzględnieniem zasad wyrażania przestrzeni na płaszczyźnie
- przedstawianie na płaszczyźnie przedmiotów codziennego użytku z uwzględnieniem światła w obrazie
4. Techniki plastyczne (techniki do wyboru przez nauczyciela)
- rysowanie ołówkiem, węglem drzewnym, tuszem i patykiem lub piórkiem
- rysowanie i malowanie w kolorze kredkami ołówkowymi, pisakami, pastelami olejnymi i suchymi
- malowanie akwarelą
- modelowanie w masie solnej, glinie, papieroplastyka
- techniki mieszane - kolaż, malowanie na przedmiotach, wydrapywanki, wyklejanki, wydzieranki
5. Wiadomości o sztukach plastycznych
- architektura romańska i gotycka - przykłady budowli: kościoły, zamki, warownie. Propozycje i rytm w architekturze
- fresk - przykłady malarstwa ściennego (np.: Michał Anioł)
- grafika artystyczna i użytkowa, reklamowa, książkowa
- martwa natura, malarstwo pejzażowe, portret.
Treści programu nauczania na podstawie klasy I gimnazjum specjalnego z muzyki.
l. Odbiór i rozumienie muzyki
- zabytki kultury polskiej „ Bogurodzica", „Goude Mater Polonia"
- wybrane utwory Fryderyka Chopina
- motywy ludowe w twórczości Fryderyka Chopina
- Vivaldi „Cztery pory roku" - koncert E-dur
- muzyka taneczna - walc
- rozpoznawanie brzmień instrumentów w słuchanych fragmentach utworów
- muzyka chóralna
- śpiew jednogłosowy a wielogłosowy
2. Doskonalenie umiejętności wokalnych
- doskonalenie śpiewu indywidualnego i grupowego poprawnie pod względem intonacyjnym i wykonawczym
- poprawna postawa w czasie śpiewu
- ćwiczenia dykcyjne
- śpiewanie fragmentów słuchanych utworów muzycznych
- doskonalenie w śpiewie z towarzyszeniem instrumentów i bez nich
- śpiewanie w kanonie dwugłosowym
-
3. Praktyczna działalność muzyczna
- doskonalenie gry ze słuchu na wybranych instrumentach
- kanon w wykonaniu instrumentalnym
- akompaniament instrumentalny do piosenek
- układanie ilustracji muzycznych do poznanych wierszy
- echo rytmiczne
4. Ruch przy muzyce
- marsz, biegi, podskoki
- echo mchowe
- tańce różnych regionów kraju
- krok podstawowy walca
- ćwiczenia rozluźniające napięcie mięśniowe
- improwizacje ruchowe
5. Wiedza o muzyce
- Fryderyk Chopin - krótki życiorys
- konkurs a festiwal
- dźwięki a nuty
- wiadomości na temat poloneza
- wiadomości na temat walca
- grupy instrumentów muzycznych
- co to jest koncert?
- sylwetki osób zasłużonych dla lokalnego środowiska muzycznego
(J. Huras - Plastyka, G. Podolski - Muzyka, Sztuka - program nauczania w Gimnazjum Specjalnym dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim).
Ścieżki edukacyjne w klasach I - III Gimnazjum Szkoły Specjalnej
Realizacja programu przebiega w korelacji z nauczaniem treści historycznych, społecznych, przyrodniczych, wiedzy o języku i kraju ojczystym i jego miejscu w świecie.
Wyraźnie zaznaczone są w treściach kształcenia następujące ścieżki edukacyjne
- edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie
- edukacja czytelnicza i medialna
- kultura polska na tle tradycji śródziemnomorskiej
Realizacja ścieżek może odbywać się na drodze integracji z jednym przedmiotem, wybranymi przedmiotami lub na drodze odrębnych zajęć.
Program nauczania ścieżek edukacyjnych podobnie jak program przedmiotu zawiera cele edukacyjne, treści, zadania szkoły i osiągnięcia. Każdy nauczyciel musi sam określić, które ścieżki edukacyjne będzie realizował i uwzględniał w swoim programie nauczania, co zapewnia ich pełną realizację, gdyż on sam wie najlepiej, jak przygotowany jest do ich prowadzenia. Całkowita dowolność form realizacji ścieżek edukacyjnych pozwala szkole uczynić z nich pole doświadczalne dla najnowszych osiągnięć współczesnej metodyki nauczania na tym etapie edukacyjnym.
Ścieżki edukacyjne, które może zrealizować nauczyciel przedmiotu sztuka mogą być zawarte w rozkładach materiału innych nauczycieli, a ich realizacja na innych przedmiotach takich jak:
edukacja prozdrowotna - przyroda, historia i społeczeństwo, wychowanie fizyczne, sztuka;
edukacja ekologiczna - przyroda, sztuka, język polski;
edukacja czytelnicza i medialna - język polski, języki obce, przyroda, sztuka, historia i społeczeństwo, informatyka;
wychowanie regionalne - dziedzictwo kulturowe w regionie - język polski, przyroda, historia i społeczeństwo, sztuka;
wychowanie patriotyczne i obywatelskie - język polski, historia i społeczeństwo, sztuka;
wychowanie do życia w rodzinie - przyroda, język polski.
OPRACOWAŁA :
Katarzyna Frankowska – Kręcisz
Nauczyciel mianowany SOSW w Lęborku